Jak odróżnić dęba szypułkowego od bezszypułkowego występujących w naszych lasach?

Dąb jest niewątpliwie królem naszych drzew. To potężne i majestatyczne drzewo. W polskich lasach występują dwa rodzime gatunki dębów: szypułkowy i bezszypułkowy.

JAK ODRÓŻNIĆ DĘBA SZYPUŁKOWEGO OD BEZSZYPUŁKOWEGO?

Charakterystyczne dla dębu szypułkowego są odwrotnie jajowate, klapowane liście oraz będące przysmakiem wielu zwierząt leśnych owoce – żołędzie osadzone na długiej szypułce. Dąb bezszypułkowy różni się m.in. dłuższym ogonkiem liścia oraz krótką szypułką.

Jego ciemnoszara, spękana kora pokrywa okazały pień i konary, tworzące rozłożystą koronę. Dąb bezszypułkowy natomiast odznacza się prostym, sięgającym prawie wierzchołka pniem oraz cieńszą, mniej spękaną korą.

GDZIE ROŚNIE?

Dąb szypułkowy rośnie na terenie całego kraju, jest gatunkiem nizinnym, a w górach może sięgać jedynie do 600 m n.p.m. Bezszypułkowego nie spotkamy natomiast na terenie Suwalszczyzny i Mazur. Oba dęby często występują jako domieszka w lasach mieszanych, a czasami samodzielnie tworzą lasy zwane dąbrowami.

PRZEMIANA POKOLEŃ

Dąb szypułkowy lubi gleby żyzne i wilgotne, a bezszypułkowy dobrze sobie radzi na suchszych i uboższych siedliskach, jest jednakże bardziej ciepłolubny. Oba gatunki odnawiają się naturalnie pod okapem drzewostanu najczęściej w formie kęp, jednakże ze względu na duże wymagania świetlne wymagają odsłonięcia z góry. Można je również odnawiać sztucznie przez siew i sadzenie.

TO CIEKAWE!

Dąb dostarcza cennego drewna, twardego i trwałego, które chętnie wykorzystywane jest w budownictwie i stolarstwie. Do najbardziej poszukiwanych surowców należy tzw. czarny dąb – polski heban, który można uzyskać po kilkusetletnim leżeniu drewna w wodzie lub pod ziemią na skutek reakcji zawartych w nim garbników z solami żelaza.

Najstarsze i największe dęby w Polsce

DĄB JAN KAZIMIERZ:
dąb szypułkowy, wiek ok. 720–770 lat, obwód 1038 cm (Bąkowo, woj. kujawsko-pomorskie)

DĄB CHROBRY:
dąb szypułkowy, wiek ok. 750 lat, obwód 1004 cm (okolice Piotrowic, woj. Lubuskie)
drzewo uznane za martwe, kilkukrotnie podpalane, w 2020 r. po raz pierwszy nie wydało liści

Dąb Chrobry, 2007 r., fot. Skarabeusz / Wikipedia