Najstarsze i największe dęby w Polsce
DĄB JAN KAZIMIERZ:
dąb szypułkowy, wiek ok. 720–770 lat, obwód 1038 cm (Bąkowo, woj. kujawsko-pomorskie)
DĄB CHROBRY:
dąb szypułkowy, wiek ok. 750 lat, obwód 1004 cm (okolice Piotrowic, woj. Lubuskie)
drzewo uznane za martwe, kilkukrotnie podpalane, w 2020 r. po raz pierwszy nie wydało liści
Dąb Chrobry, 2007 r., fot. Skarabeusz / Wikipedia
DĄB BAŻYŃSKIEGO:
dąb szypułkowy, wiek. ok. 720 lat, obwód 1003 cm (Kadyny, woj. warmińsko-mazurskie)
Dąb Bażyńskiego, 2015 r.
DĄB BARTEK:
dąb szypułkowy, wiek. ok. 700 lat, obwód 1090 cm (Zagnańsk, woj. świętokrzyskie)
Dąb Bartek, 2020 r.
DĄB KLEMENS:
najstarszy dąb bezszypułkowy, wiek. ok. 400 lat, obwód 562 cm (Turawa, woj. opolskie)
Dąb Klemens, 2012 r.
Fotografia: Tomasz Dębiec / Wydawnictwo Quercus
W naszych lasach występują dwa rodzime gatunki dębów: szypułkowy i bezszypułkowy. Dąb jest niewątpliwie królem naszych drzew. To potężne i majestatyczne drzewo.
JAK ODRÓŻNIĆ DĘBA SZYPUŁKOWEGO OD BEZSZYPUŁKOWEGO?
Charakterystyczne dla dębu szypułkowego są odwrotnie jajowate, klapowane liście oraz będące przysmakiem wielu zwierząt leśnych owoce – żołędzie osadzone na długiej szypułce. Dąb bezszypułkowy różni się m.in. dłuższym ogonkiem liścia oraz krótką szypułką. Jego ciemnoszara, spękana kora pokrywa okazały pień i konary, tworzące rozłożystą koronę. Dąb bezszypułkowy natomiast odznacza się prostym, sięgającym prawie wierzchołka pniem oraz cieńszą, mniej spękaną korą.
GDZIE ROŚNIE?
Dąb szypułkowy rośnie na terenie całego kraju, jest gatunkiem nizinnym, a w górach może sięgać jedynie do 600 m n.p.m. Bezszypułkowego nie spotkamy natomiast na terenie Suwalszczyzny i Mazur. Oba dęby często występują jako domieszka w lasach mieszanych, a czasami samodzielnie tworzą lasy zwane dąbrowami.
PRZEMIANA POKOLEŃ
Dąb szypułkowy lubi gleby żyzne i wilgotne, a bezszypułkowy dobrze sobie radzi na suchszych i uboższych siedliskach, jest jednakże bardziej ciepłolubny. Oba gatunki odnawiają się naturalnie pod okapem drzewostanu najczęściej w formie kęp, jednakże ze względu na duże wymagania świetlne wymagają odsłonięcia z góry. Można je również odnawiać sztucznie przez siew i sadzenie.
TO CIEKAWE!
Dąb dostarcza cennego drewna, twardego i trwałego, które chętnie wykorzystywane jest w budownictwie i stolarstwie. Do najbardziej poszukiwanych surowców należy tzw. czarny dąb – polski heban, który można uzyskać po kilkusetletnim leżeniu drewna w wodzie lub pod ziemią na skutek reakcji zawartych w nim garbników z solami żelaza.
TABLICA EDUKACYJNA DLA NADLEŚNICTW:
